THANG LƯƠNG, BẢNG LƯƠNG LÀ GÌ? NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG VÀ TRẢ LƯƠNG THEO LUẬT MỚI NHẤT

1. THANG LƯƠNG, BẢNG LƯƠNG LÀ GÌ?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 93 Bộ luật Lao động 2019, thang lương, bảng lương là công cụ pháp lý và quản trị nhân sự quan trọng mà người sử dụng lao động bắt buộc phải xây dựng để làm căn cứ:

+ Tuyển dụng lao động

+ Thỏa thuận mức lương trong hợp đồng lao động

+ Trả lương cho người lao động đúng quy định

Hiểu đơn giản:

+ Thang lương: Là hệ thống các bậc lương, thể hiện sự phân chia mức lương theo vị trí công việc, tay nghề, kinh nghiệm hoặc thời gian làm việc.

+ Bảng lương: Là bảng tổng hợp các mức lương cụ thể cho từng vị trí, từng nhóm chức danh, thể hiện rõ từng hệ số hoặc mức lương cụ thể.

Ví dụ:

Một doanh nghiệp có thể xây dựng bảng lương như sau:

Thang và bảng lương này sẽ là cơ sở để người lao động biết được lộ trình tăng lương của mình theo năm công tác, hiệu suất, hoặc theo đợt đánh giá định kỳ.

2. TẠI SAO PHẢI XÂY DỰNG THANG, BẢNG LƯƠNG?

Việc xây dựng thang lương, bảng lương không chỉ là quy định bắt buộc, mà còn mang lại nhiều lợi ích:

+ Tuân thủ pháp luật: Tránh bị xử phạt hành chính về lao động.

+ Tăng tính minh bạch: Giúp người lao động biết rõ mức lương mình nhận được là hợp lý và đúng quy trình.

+ Tạo động lực làm việc: Xây dựng lộ trình phát triển rõ ràng cho người lao động.

+ Cơ sở để bảo hiểm và thuế: Là căn cứ kê khai tiền lương để đóng BHXH, tính thuế TNCN hợp pháp.

3. NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG THANG LƯƠNG, BẢNG LƯƠNG

Căn cứ tại Điều 93 Bộ luật Lao động 2019, việc xây dựng thang bảng lương phải tuân thủ 03 nguyên tắc cơ bản sau:

Nguyên tắc 1: Cơ sở để tuyển dụng và trả lương

“Người sử dụng lao động phải xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động làm cơ sở để tuyển dụng, sử dụng lao động và trả lương.”

+ Tất cả hợp đồng lao động cần có mức lương rõ ràng và mức lương này phải nằm trong thang bảng lương.

+ Điều này giúp đảm bảo sự bình đẳng và minh bạch trong tuyển dụng và chi trả.

Nguyên tắc 2: Mức lao động trung bình và có tính khả thi

“Mức lao động phải là mức trung bình mà số đông người lao động có thể thực hiện được mà không phải kéo dài thời gian làm việc bình thường.”

+ Mức công việc đưa ra phải hợp lý, không gây quá tải.

+ Cần áp dụng thử nghiệm trước khi chính thức áp dụng trên diện rộng.

Nguyên tắc 3: Tham khảo ý kiến tổ chức đại diện người lao động

“Phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (nếu có) khi xây dựng.”

+ Đảm bảo tính dân chủ trong nội bộ doanh nghiệp.

+ Tạo sự đồng thuận, hạn chế mâu thuẫn lao động.

Lưu ý quan trọng: Thang bảng lương và mức lao động phải được công bố công khai tại nơi làm việc trước khi thực hiện.

4. NGUYÊN TẮC TRẢ LƯƠNG THEO PHÁP LUẬT

Theo Điều 94 Bộ luật Lao động 2019, việc trả lương phải bảo đảm các nguyên tắc sau:

Trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn

+ Người sử dụng lao động phải trả lương trực tiếp cho người lao động hoặc người được ủy quyền hợp pháp.

+ Lương phải được thanh toán đầy đủ và không được chậm trễ.

Không được can thiệp vào quyền chi tiêu lương

+ Doanh nghiệp không được ép người lao động dùng tiền lương để mua sản phẩm, dịch vụ từ doanh nghiệp.

+ Tôn trọng quyền chi tiêu cá nhân của người lao động.

5. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI SỬ DỤNG LAO ĐỘNG

Theo Điều 6 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động có:

✅ Quyền:

(1) Tuyển dụng, bố trí, điều hành và giám sát lao động.

(2) Thành lập hoặc tham gia tổ chức đại diện người sử dụng lao động.

(3) Đóng cửa tạm thời nơi làm việc nếu cần thiết.

(4) Thương lượng, ký thỏa ước lao động tập thể.

(5) Các quyền khác theo quy định pháp luật.

❗ Nghĩa vụ:

(1) Thực hiện hợp đồng, thỏa ước lao động đúng cam kết.

(2) Tôn trọng danh dự, nhân phẩm người lao động.

(3) Thực hiện đối thoại, trao đổi với người lao động.

(4) Đào tạo, nâng cao kỹ năng nghề cho nhân viên.

(5) Tuân thủ pháp luật về bảo hiểm, vệ sinh – an toàn lao động, và chống quấy rối nơi làm việc.

(6) Tham gia đánh giá kỹ năng nghề và phát triển tiêu chuẩn kỹ năng quốc gia.

KẾT LUẬN

Việc xây dựng và áp dụng thang lương, bảng lương không chỉ là yêu cầu bắt buộc của pháp luật, mà còn là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp vận hành minh bạch, công bằng và hiệu quả trong công tác quản trị nhân sự.

Nếu bạn là người sử dụng lao động, đừng chờ đến khi có tranh chấp hoặc bị kiểm tra mới bắt đầu xây dựng hệ thống lương. Hãy chuẩn bị ngay từ đầu để tạo dựng một môi trường làm việc chuyên nghiệp, minh bạch và bền vững.

Tìm hiểu thêm về cách xác định và kết chuyển lỗ thuế TNDN : Hướng dẫn cách xác định và chuyển lỗ thuế TNDN năm 2025

Bài viết cùng chủ đề