Hạch toán thanh lý tài sản cố định trong đơn vị hành chính sự nghiệp theo thông tư 107

Tìm hiểu quy định pháp luật, thủ tục, hồ sơ và cách hạch toán thanh lý tài sản cố định trong đơn vị hành chính sự nghiệp theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và Thông tư 107/2017/TT-BTC.

I. Khái niệm và vai trò của hạch toán thanh lý tài sản cố định

1. Khái niệm

Trong các đơn vị hành chính sự nghiệp (HCSN), việc hạch toán thanh lý tài sản cố định là một nghiệp vụ quan trọng và thường xuyên phát sinh. Khi tài sản công đã hết thời gian sử dụng, bị hư hỏng hoặc lạc hậu, đơn vị phải thực hiện hạch toán thanh lý tài sản cố định để phản ánh chính xác giá trị còn lại và tuân thủ quy định pháp luật. Nếu không thực hiện đúng hạch toán thanh lý tài sản cố định, đơn vị có thể gặp rủi ro về kiểm toán, quyết toán ngân sách và quản lý tài sản công.

2. Vai trò

Việc hạch toán thanh lý tài sản cố định có ý nghĩa quan trọng:

+ Phản ánh trung thực, chính xác giá trị tài sản công còn lại trong đơn vị.

+ Đảm bảo tuân thủ pháp luật, tránh thất thoát tài sản nhà nước.

+ Là căn cứ phục vụ cho quyết toán ngân sách, kiểm toán và thanh tra tài chính.

+ Góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công, loại bỏ tài sản không còn giá trị.

Tham khảo thêm: Hạch toán thanh lý tài sản cố định đã khấu hao hết 

II. Căn cứ pháp lý về hạch toán thanh lý tài sản cố định

Hoạt động thanh lý và hạch toán thanh lý tài sản cố định tại đơn vị hành chính sự nghiệp được điều chỉnh bởi:

+ Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017 (Điều 45, Điều 50).

+ Nghị định 151/2017/NĐ-CP quy định chi tiết về xử lý, thanh lý tài sản công.

+ Nghị định 60/2021/NĐ-CP về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập.

+ Thông tư 107/2017/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán HCSN.

+ Thông tư 200/2014/TT-BTC (áp dụng cho doanh nghiệp, nhưng vẫn có thể tham khảo khi hạch toán TSCĐ).

👉 Như vậy, mọi hoạt động thanh lý đều phải tuân thủ chặt chẽ các quy định trên để đảm bảo minh bạch, tránh thất thoát tài sản công.

III. Quy trình thực hiện hạch toán thanh lý tài sản cố định

Để thực hiện hạch toán thanh lý tài sản cố định trong đơn vị hành chính sự nghiệp, kế toán cần tuân theo quy trình sau:

1. Thành lập hội đồng kiểm kê, đánh giá lại tài sản cố định.

2. Lập biên bản đề nghị thanh lý, phê duyệt của cấp có thẩm quyền.

3. Tổ chức đấu giá hoặc thanh lý theo quy định về quản lý tài sản công.

4. Lập chứng từ kế toán và thực hiện hạch toán thanh lý tài sản cố định theo đúng bút toán.

IV. Khi nào đơn vị HCSN được thanh lý TSCĐ?

Theo khoản 1 Điều 45 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, TSCĐ được thanh lý trong các trường hợp:

+ Hết hạn sử dụng theo quy định.

+ Hư hỏng, không thể sửa chữa hoặc chi phí sửa chữa vượt quá 30% nguyên giá.

+ Nhà làm việc hoặc tài sản khác gắn liền với đất phải phá dỡ để thực hiện dự án hoặc theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

👉 Như vậy, việc thanh lý không phụ thuộc tài sản đã khấu hao hết hay chưa, mà căn cứ vào giá trị sử dụng thực tế và hiệu quả khai thác.

V. Hồ sơ và thủ tục thanh lý tài sản cố định tại đơn vị sự nghiệp

Để được phê duyệt thanh lý, đơn vị HCSN cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm:

+ Văn bản đề nghị thanh lý TSCĐ.

+ Danh mục tài sản cần thanh lý (nguyên giá, giá trị còn lại, tình trạng, lý do).

+ Biên bản kiểm kê, đánh giá tình trạng TSCĐ.

+ Ý kiến chuyên môn (nếu tài sản là công trình xây dựng chưa hết hạn sử dụng nhưng hư hỏng).

+ Hồ sơ liên quan khác (biên bản bàn giao, quyết định đầu tư, tài liệu kỹ thuật…).

+ Thẩm quyền phê duyệt: Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp huyện (theo Điều 28 Nghị định 151/2017/NĐ-CP).

+ Thời hạn giải quyết: 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

VI. Quy trình thanh lý TSCĐ trong đơn vị sự nghiệp

Quy trình thực hiện gồm 5 bước cơ bản:

Bước 1: Lập tờ trình và hồ sơ thanh lý.

Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền ra Quyết định thanh lý.

Bước 3: Thành lập Hội đồng thanh lý TSCĐ (gồm Thủ trưởng đơn vị, kế toán trưởng, cán bộ quản lý tài sản, đại diện đơn vị sử dụng…).

Bước 4: Tiến hành thanh lý theo hình thức: bán, phá dỡ, hủy bỏ.

Bước 5: Kế toán hạch toán giảm tài sản, báo cáo biến động TSCĐ và nộp tiền thu được (nếu có) vào Kho bạc Nhà nước.

VII. Hạch toán thanh lý tài sản cố  trong đơn vị HCSN

6.1. Giảm nguyên giá và hao mòn TSCĐ

Căn cứ Biên bản thanh lý, kế toán ghi:

+ Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ

+ Nợ TK 466 – Nguồn kinh phí hình thành TSCĐ (nếu có)

+ Có TK 211 – Nguyên giá TSCĐ

👉 Giá trị còn lại chưa khấu hao hết được ghi giảm vào TK 466 hoặc xử lý theo quyết định của cấp có thẩm quyền.

6.2. Ghi nhận số thu từ thanh lý

Khi có khoản thu từ bán TSCĐ:

+ Nợ TK 111, 112… – Số tiền thu được

+ Có TK 511 (hoặc 531 tùy trường hợp) – Doanh thu thanh lý

+ Có TK 3331 – Thuế GTGT (nếu có)

Trong thực tế, theo Thông tư 107/2017/TT-BTC, nhiều đơn vị phản ánh khoản thu từ thanh lý TSCĐ vào TK 714 – Thu khác.

6.3. Ghi nhận chi phí thanh lý

Các chi phí phát sinh (vận chuyển, tháo dỡ, thuê dịch vụ thanh lý):

+ Nợ TK 466 – Nguồn kinh phí

+ Có TK 111, 112… – Chi phí thanh toán

VIII. Ví dụ định khoản thanh lý TSCĐ trong đơn vị sự nghiệp

Một đơn vị sự nghiệp công lập thanh lý máy photocopy nguyên giá 50 triệu, đã hao mòn 45 triệu, giá trị còn lại 5 triệu. Máy bán được 8,8 triệu (trong đó thuế GTGT 10% = 0,8 triệu). Chi phí tháo dỡ, vận chuyển 500.000đ.

Bút toán kế toán:

1. Ghi giảm TSCĐ:

• Nợ TK 214: 45.000.000
• Nợ TK 466: 5.000.000
• Có TK 211: 50.000.000

2. Ghi nhận thu từ thanh lý:

• Nợ TK 111: 8.800.000
• Có TK 714: 8.000.000
• Có TK 3331: 800.000

3. Ghi nhận chi phí thanh lý:

• Nợ TK 466: 500.000
• Có TK 111: 500.000

IX. Các câu hỏi thường gặp về thanh lý TSCĐ trong đơn vị hành chính sự nghiệp

1. Khi nào đơn vị sự nghiệp được thanh lý tài sản cố định?

TSCĐ được thanh lý khi hết hạn sử dụng, hư hỏng không thể sửa chữa hoặc chi phí sửa chữa vượt quá 30% nguyên giá; hoặc khi cơ quan có thẩm quyền quyết định phá dỡ, thay thế.

2. Đơn vị tự chủ tài chính có được tự quyết việc thanh lý TSCĐ không?

Không. Dù đơn vị tự chủ hay không tự chủ, mọi TSCĐ hình thành từ nguồn ngân sách, quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, nguồn tài chính hợp pháp khác… đều là tài sản công và phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước khi thanh lý.

3. Hồ sơ thanh lý TSCĐ trong đơn vị HCSN gồm những gì?

Hồ sơ thanh lý thường có: Văn bản đề nghị thanh lý, danh mục TSCĐ, biên bản kiểm kê – đánh giá tình trạng tài sản, ý kiến chuyên môn (nếu cần), hồ sơ kỹ thuật, quyết định đầu tư…

4. Khoản thu từ thanh lý TSCĐ được hạch toán vào đâu?

Theo Thông tư 107/2017/TT-BTC, khoản thu từ thanh lý TSCĐ được hạch toán vào TK 714 – Thu khác (sau khi đã nộp vào Kho bạc Nhà nước).

5. Chi phí phát sinh trong quá trình thanh lý được xử lý thế nào?

Chi phí tháo dỡ, vận chuyển, hủy bỏ… được hạch toán vào TK 466 – Nguồn kinh phí hình thành TSCĐ hoặc xử lý theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

X. Lưu ý khi thực hiện hạch toán thanh lý tài sản cố định

+ Chỉ được hạch toán thanh lý tài sản cố định khi có quyết định phê duyệt hợp lệ.

+ Phải lập biên bản bàn giao, thanh lý và lưu giữ hồ sơ đầy đủ.

+ Các khoản thu từ thanh lý phải nộp ngân sách hoặc sử dụng theo đúng quy định.

XI. Kết luận

Hạch toán thanh lý tài sản cố định trong đơn vị hành chính sự nghiệp là nghiệp vụ quan trọng giúp phản ánh chính xác tình hình tài sản công, đảm bảo minh bạch tài chính và tuân thủ pháp luật. Khi thực hiện thanh lý, đơn vị HCSN cần nắm vững căn cứ pháp lý, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tuân thủ đúng quy trình phê duyệt, đồng thời hạch toán chính xác theo quy định tại Thông tư 107/2017/TT-BTC.

Việc hạch toán thanh lý tài sản cố định không chỉ giúp loại bỏ kịp thời những tài sản hư hỏng, lạc hậu mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước. Kế toán viên trong đơn vị hành chính sự nghiệp cần thường xuyên cập nhật quy định mới để tổ chức công tác hạch toán thanh lý tài sản cố định một cách đúng đắn, khoa học và minh bạch.

Bài viết cùng chủ đề