Công ty có chi nhánh hạch toán độc lập có phải lập BCTC hợp nhất không? [2025]

Doanh nghiệp có chi nhánh hạch toán độc lập có phải lập báo cáo tài chính hợp nhất? Cập nhật quy định mới nhất 2025, phân tích chi tiết từng trường hợp và hướng dẫn cách thực hiện đúng theo pháp luật.

I. Khái niệm và đặc điểm của chi nhánh hạch toán độc lập

Chi nhánh hạch toán độc lập là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, được phép đăng ký con dấu, mã số thuế và tài khoản ngân hàng riêng để thực hiện nghĩa vụ tài chính trực tiếp với cơ quan thuế. Đây là mô hình được nhiều công ty lựa chọn nhằm mở rộng hoạt động kinh doanh nhưng vẫn đảm bảo quyền tự chủ nhất định về tài chính và kế toán.

Đặc điểm nổi bật của chi nhánh hạch toán độc lập:

+ Có mã số thuế riêng, kê khai và nộp thuế trực tiếp tại cơ quan thuế quản lý chi nhánh.

+ Phải tự lập báo cáo tài chính theo quy định và nộp cho cơ quan quản lý nhà nước.

+ Được mở tài khoản ngân hàng độc lập để phục vụ hoạt động kinh doanh.

+ Hoạt động hạch toán tương đối tách biệt với công ty mẹ, nhưng vẫn chịu sự điều hành chung của công ty.

Chính vì những đặc điểm này, nhiều doanh nghiệp băn khoăn liệu khi có chi nhánh hạch toán độc lập thì có bắt buộc phải lập báo cáo tài chính hợp nhất hay không. Nội dung tiếp theo sẽ giải thích rõ quy định pháp lý và các trường hợp cụ thể.

II. Quy định pháp lý về lập báo cáo tài chính hợp nhất khi có chi nhánh hạch toán độc lập

Theo quy định mới có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, việc lập báo cáo tài chính hợp nhất sẽ phụ thuộc vào bản chất pháp lý của công ty và chi nhánh.

Đối với chi nhánh hạch toán độc lập:

Chi nhánh được coi là đơn vị trực thuộc, không có tư cách pháp nhân độc lập với công ty mẹ.

Vì vậy, mặc dù chi nhánh phải lập báo cáo tài chính riêng và nộp cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp, nhưng về nguyên tắc doanh nghiệp không bắt buộc lập báo cáo tài chính hợp nhất giữa công ty mẹ và chi nhánh.

Thay vào đó, công ty mẹ có trách nhiệm tổng hợp số liệu từ chi nhánh để phản ánh trên báo cáo tài chính chung của toàn doanh nghiệp.

Trường hợp bắt buộc lập báo cáo tài chính hợp nhất:

Khi công ty mẹ có công ty con (là pháp nhân độc lập, có tư cách pháp nhân riêng).

Báo cáo tài chính hợp nhất chỉ phát sinh khi có mối quan hệ mẹ – con, chứ không áp dụng cho quan hệ công ty – chi nhánh hạch toán độc lập.

Như vậy, doanh nghiệp cần phân biệt rõ giữa chi nhánh hạch toán độc lập và công ty con để tránh hiểu sai và lập sai báo cáo tài chính.

III. Công ty có chi nhánh hạch toán độc lập có phải lập BCTC hợp nhất không?

Đây là thắc mắc phổ biến của nhiều doanh nghiệp khi mở rộng hoạt động kinh doanh. Theo quy định pháp luật kế toán và hướng dẫn mới có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, câu trả lời là:

Không bắt buộc lập báo cáo tài chính hợp nhất trong trường hợp công ty có chi nhánh hạch toán độc lập.

+ Lý do: Chi nhánh hạch toán độc lập không có tư cách pháp nhân riêng, chỉ là đơn vị phụ thuộc của công ty. Vì vậy, mối quan hệ giữa công ty và chi nhánh không phải quan hệ công ty mẹ – công ty con, nên không phát sinh nghĩa vụ lập BCTC hợp nhất.

Công ty vẫn phải lập báo cáo tài chính tổng hợp:

+ Công ty mẹ sẽ tổng hợp số liệu tài chính từ chi nhánh hạch toán độc lập và phản ánh vào báo cáo tài chính chung của toàn doanh nghiệp.

+ Chi nhánh vẫn phải lập báo cáo tài chính riêng và nộp cho cơ quan thuế nơi chi nhánh đặt trụ sở.

👉 Như vậy, doanh nghiệp có chi nhánh hạch toán độc lập chỉ cần tổng hợp báo cáo, chứ không phải lập báo cáo tài chính hợp nhất theo đúng nghĩa pháp lý.

IV. Nghĩa vụ lập và nộp báo cáo tài chính

Đối với công ty có chi nhánh hạch toán độc lập, việc lập và nộp báo cáo tài chính được quy định rõ ràng như sau:

1. Tại chi nhánh hạch toán độc lập

+ Chi nhánh phải lập báo cáo tài chính riêng và nộp cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp tại nơi đặt trụ sở chi nhánh.

+ Báo cáo này phản ánh kết quả kinh doanh, tình hình tài chính và lưu chuyển tiền tệ của chi nhánh trong kỳ.

2. Tại công ty mẹ (trụ sở chính)

+ Công ty có trách nhiệm tổng hợp số liệu từ chi nhánh hạch toán độc lập để lập báo cáo tài chính chung cho toàn doanh nghiệp.

+ Báo cáo tài chính của công ty bao gồm số liệu của cả trụ sở chính và các chi nhánh, đảm bảo phản ánh đầy đủ tình hình tài chính của toàn hệ thống.

3. Về thời hạn và nơi nộp

+ Báo cáo tài chính phải được nộp đúng thời hạn theo quy định của Luật Kế toán và cơ quan thuế.

+ Công ty và chi nhánh đều cần lưu trữ báo cáo kèm chứng từ kế toán để phục vụ kiểm tra, thanh tra khi cần thiết.

👉 Như vậy, công ty có chi nhánh hạch toán độc lập không phải lập BCTC hợp nhất, nhưng vẫn phải đảm bảo nghĩa vụ lập và nộp báo cáo tài chính riêng cho chi nhánh và báo cáo tài chính tổng hợp cho toàn công ty.

V. Một số lưu ý quan trọng cho doanh nghiệp

Khi công ty có chi nhánh hạch toán độc lập, doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý các điểm sau để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và tránh rủi ro về thuế – kế toán:

1. Phân định rõ trách nhiệm giữa chi nhánh và công ty mẹ

+ Chi nhánh hạch toán độc lập có nghĩa vụ lập và nộp báo cáo tài chính riêng.

+ Công ty mẹ vẫn phải tổng hợp số liệu từ chi nhánh để lập báo cáo tài chính chung toàn công ty.

2. Thống nhất hệ thống sổ sách và phần mềm kế toán

+ Nên sử dụng phần mềm kế toán đồng bộ để dễ dàng tập hợp số liệu.

+ Giúp tránh sai lệch khi tổng hợp báo cáo từ nhiều chi nhánh.

3. Tuân thủ đúng thời hạn nộp báo cáo

+ Chi nhánh và công ty đều có nghĩa vụ nộp báo cáo tài chính cho cơ quan thuế theo quy định.

+ Việc chậm trễ có thể dẫn đến bị xử phạt hành chính hoặc ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp.

4. Không nhầm lẫn giữa “báo cáo tài chính hợp nhất” và “báo cáo tài chính tổng hợp”

+ Báo cáo tài chính hợp nhất chỉ áp dụng với công ty mẹ – công ty con theo Luật Doanh nghiệp và Chuẩn mực kế toán số 25.

+ Trường hợp có chi nhánh hạch toán độc lập, công ty chỉ cần lập báo cáo tài chính tổng hợp, không phải báo cáo hợp nhất.

VI. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Chi nhánh hạch toán độc lập có phải lập báo cáo tài chính riêng không?
Có. Chi nhánh hạch toán độc lập được coi như một đơn vị kế toán riêng, do đó phải lập và nộp báo cáo tài chính cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

2. Công ty có chi nhánh hạch toán độc lập có phải lập báo cáo tài chính hợp nhất không?
Không. Trường hợp này công ty chỉ cần lập báo cáo tài chính tổng hợp trên cơ sở số liệu của trụ sở chính và các chi nhánh, không phải báo cáo tài chính hợp nhất (áp dụng cho công ty mẹ – công ty con).

3. Báo cáo tài chính tổng hợp khác gì với báo cáo tài chính hợp nhất?

+ Báo cáo tài chính tổng hợp: chỉ cộng gộp số liệu từ các chi nhánh, đơn vị trực thuộc.

+ Báo cáo tài chính hợp nhất: loại trừ các giao dịch nội bộ và chỉ áp dụng cho quan hệ công ty mẹ – công ty con theo chuẩn mực kế toán.

4. Thời hạn nộp báo cáo tài chính đối với chi nhánh hạch toán độc lập là khi nào?
Theo quy định hiện hành, chi nhánh phải nộp báo cáo tài chính năm chậm nhất vào 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.

5. Doanh nghiệp nên lưu ý gì khi lập báo cáo tài chính có chi nhánh hạch toán độc lập?

+ Đồng bộ hệ thống phần mềm kế toán.

+ Đối chiếu thường xuyên số liệu giữa chi nhánh và công ty.

+ Tuân thủ thời hạn nộp báo cáo để tránh phạt vi phạm hành chính.

VII. Kết luận

Việc xác định công ty có chi nhánh hạch toán độc lập có phải lập báo cáo tài chính hợp nhất hay không là vấn đề nhiều doanh nghiệp quan tâm. Theo quy định, trường hợp này chỉ cần lập báo cáo tài chính tổng hợp, không bắt buộc lập báo cáo tài chính hợp nhất như mối quan hệ công ty mẹ – công ty con. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn phải đảm bảo nghĩa vụ lập và nộp báo cáo tài chính đúng thời hạn, đồng thời lưu ý đến việc đồng bộ số liệu giữa công ty và chi nhánh để tránh sai sót.

Bài viết cùng chủ đề