Hướng dẫn Hạch toán hàng mua đang đi đường theo thông tư 200

Việc hạch toán hàng mua đang đi đường theo Thông tư 200 là nghiệp vụ kế toán trọng yếu, đảm bảo phản ánh chính xác giá trị tài sản và vốn lưu động của doanh nghiệp. Đặc biệt với kế toán viên mới hoặc làm việc tại SME, việc nắm vững cách định khoản tài khoản 151 là cần thiết để tuân thủ chuẩn mực và lập báo cáo tài chính minh bạch. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết, từng bước về cách ghi nhận và xử lý hàng mua đang đi đường theo quy định hiện hành, giúp bạn tự tin hơn trong công việc.

Khái niệm và vai trò của hàng mua đang đi đường

Khái niệm hàng mua đang đi đường theo Thông tư 200

Hàng mua đang đi đường là các vật tư, hàng hóa doanh nghiệp đã hoàn tất thủ tục mua và có quyền sở hữu theo hóa đơn, nhưng chúng chưa thực sự về đến kho hoặc chưa bàn giao. Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, đây là tài sản ngắn hạn, thuộc sở hữu doanh nghiệp, cần ghi nhận theo nguyên tắc giá gốc.

Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường dùng để phản ánh gì?

Tài khoản 151 “Hàng mua đang đi đường” được sử dụng để phản ánh trị giá thực tế của hàng hóa, vật tư đã mua nhưng đang trên đường vận chuyển hoặc chờ nhập kho. Trị giá này bao gồm giá mua và các chi phí trực tiếp liên quan như vận chuyển, bốc dỡ, bảo hiểm (nếu có), chưa bao gồm thuế GTGT được khấu trừ.

Tác động của hàng mua đang đi đường đến tài sản và vốn lưu động

Ghi nhận chính xác TK 151 ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị tài sản ngắn hạn trên Bảng cân đối kế toán và vốn lưu động của doanh nghiệp. Sai lệch có thể dẫn đến đánh giá sai tình hình tài chính, tác động tiêu cực đến quyết định quản trị và khả năng kiểm soát vốn.

Hướng dẫn chi tiết hạch toán hàng mua đang đi đường

Định khoản ban đầu khi nhận hóa đơn mua hàng chưa nhập kho

Khi nhận hóa đơn mua hàng mà vật tư, hàng hóa chưa về kho, kế toán ghi nhận vào TK 151 theo giá gốc (giá mua và chi phí liên quan). Các chi phí vận chuyển phát sinh cũng cộng vào TK 151.

Nợ TK 151 (Giá trị hàng chưa thuế GTGT)

Nợ TK 133 (Thuế GTGT được khấu trừ, nếu có)

Có TK 111, 112, 331 (Tổng giá trị thanh toán hoặc công nợ)

Ghi nhận khi hàng đã về nhập kho hoặc giao thẳng khách hàng

Khi hàng hóa thực nhập kho, giá trị sẽ chuyển từ TK 151 sang các tài khoản tồn kho phù hợp (152, 153, 156…).

Nợ TK 152, 153, hoặc 156

Có TK 151 (Giá trị hàng đã nhập kho)

Trường hợp giao thẳng cho khách hàng mà không qua kho doanh nghiệp:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 151 – Hàng mua đang đi đường

Xử lý các trường hợp hao hụt, mất mát, kiểm kê cuối kỳ

Hao hụt, mất mát trong vận chuyển cần được ghi nhận. Hao hụt trong định mức tính vào giá vốn; ngoài định mức xử lý theo nguyên nhân và trách nhiệm. Cuối kỳ, kiểm kê đối chiếu số liệu TK 151 với thực tế các lô hàng để đảm bảo tính chính xác trên báo cáo tài chính.

Ví dụ minh họa hạch toán tài khoản 151

Công ty A mua 100 sản phẩm X giá 100.000 VNĐ/sp (chưa VAT 10%). Hàng chưa về kho. Chi phí vận chuyển 500.000 VNĐ (chưa VAT 10%) đã thanh toán.

– Ghi nhận hàng mua đang đi đường: Nợ TK 151: 10tr; Nợ TK 133: 1tr; Có TK 331: 11tr

– Ghi nhận chi phí vận chuyển: Nợ TK 151: 500N; Nợ TK 133: 50N; Có TK 112: 550N

– Khi hàng về nhập kho: Nợ TK 156: 10.5tr; Có TK 151: 10.5tr

Quản lý và theo dõi hàng mua đang đi đường trong doanh nghiệp

Theo dõi chi tiết theo từng lô hàng, hợp đồng kinh tế

Để quản lý hiệu quả, doanh nghiệp cần theo dõi chi tiết TK 151 theo từng lô hàng, hợp đồng kinh tế, nhà cung cấp và ngày dự kiến về. Việc này giúp dễ dàng đối chiếu khi hàng về, tránh nhầm lẫn và thất thoát. Áp dụng phần mềm kế toán là giải pháp tối ưu.

So sánh tài khoản 151 với các tài khoản hàng tồn kho khác

TK 151 là cầu nối, phản ánh hàng đang vận chuyển, chưa sẵn sàng sử dụng. Khác với TK 152 (Nguyên vật liệu), TK 153 (Công cụ, dụng cụ) hay TK 156 (Hàng hóa) là hàng đã nhập kho, giá trị từ TK 151 sẽ chuyển sang các TK tồn kho tương ứng khi hàng thực tế về đến kho.

Ảnh hưởng đến báo cáo tài chính và quản lý vốn doanh nghiệp

Hạch toán chính xác TK 151 đảm bảo Báo cáo tài chính phản ánh đúng giá trị tài sản, nguồn vốn. Điều này giúp ban lãnh đạo đưa ra quyết định quản trị vốn lưu động và dòng tiền hiệu quả, duy trì hoạt động kinh doanh ổn định và tuân thủ VAS 2.

FAQ – Câu hỏi thường gặp về hạch toán hàng mua đang đi đường theo Thông tư 200

Hạch toán tài khoản 151 được thực hiện khi nào?

Khi doanh nghiệp đã nhận hóa đơn mua hàng và có quyền sở hữu, nhưng hàng hóa vẫn đang trong quá trình vận chuyển hoặc chờ làm thủ tục nhập kho.

Cách phản ánh giá trị hàng mua đang đi đường trên sổ sách?

Giá trị được phản ánh trên sổ sách bằng cách ghi Nợ TK 151, bao gồm giá mua và các chi phí liên quan đến việc mua hàng theo nguyên tắc giá gốc.

Khi nào chuyển hàng mua đi đường sang tài khoản tồn kho?

Khi hàng hóa thực tế về đến kho của doanh nghiệp và hoàn tất thủ tục nhập kho, giá trị sẽ được chuyển từ TK 151 sang các tài khoản tồn kho như 152, 153, 156.

Làm sao để kiểm soát và quản lý hàng mua đang đi đường hiệu quả?

Cần theo dõi chi tiết theo từng lô hàng, nhà cung cấp, ngày dự kiến về và thường xuyên đối chiếu chứng từ vận chuyển. Sử dụng phần mềm kế toán là một giải pháp tối ưu.

Việc hạch toán hàng mua đang đi đường theo Thông tư 200 là một nghiệp vụ kế toán cơ bản nhưng vô cùng quan trọng. Nắm vững các nguyên tắc và định khoản liên quan đến tài khoản 151 không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính. Kế toán viên cần luôn cập nhật các quy định và áp dụng thực tiễn một cách linh hoạt. Hãy thường xuyên rà soát, đối chiếu chứng từ để đảm bảo mọi nghiệp vụ được ghi nhận đầy đủ và kịp thời, góp phần vào sự minh bạch và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh.

Bài viết cùng chủ đề