Hàng mua đang đi đường là tài sản ngắn hạn hay dài hạn

Hàng mua đang đi đường là tài sản ngắn hạn hay dài hạn theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, phản ánh giá trị hàng hóa, vật tư đã mua nhưng chưa nhập kho. Việc phân loại đúng giúp đảm bảo báo cáo tài chính chính xác và quản lý vốn lưu động hiệu quả.

Hàng mua đang đi đường là tài sản gì trong doanh nghiệp

Định nghĩa hàng mua đang đi đường

Hàng mua đang đi đường là những loại hàng hóa, vật tư, công cụ, dụng cụ hoặc sản phẩm mà doanh nghiệp đã mua, đã thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán nhưng tại thời điểm báo cáo hoặc kiểm kê vẫn chưa về đến kho của doanh nghiệp. Chúng có thể đang trên đường vận chuyển, chờ kiểm nghiệm hoặc lưu kho tại địa điểm khác ngoài kho của doanh nghiệp.

Khái niệm tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn

Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và các thông tư hướng dẫn (như Thông tư 200/2014/TT-BTC), tài sản của doanh nghiệp được phân loại thành tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn. Sự phân biệt này dựa trên khả năng chuyển đổi thành tiền hoặc được sử dụng trong chu kỳ kinh doanh bình thường của doanh nghiệp, thường là 12 tháng.

Vị trí của hàng mua đang đi đường trong cơ cấu tài sản doanh nghiệp

Dựa trên định nghĩa và đặc điểm, hàng mua đang đi đường được xác định là một bộ phận của hàng tồn kho. Hàng tồn kho, với mục đích để sản xuất, bán hoặc tiêu thụ trong chu kỳ kinh doanh bình thường, thuộc nhóm tài sản ngắn hạn (tài sản lưu động). Do đó, hàng mua đang đi đường là tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp.

Cách ghi nhận và phản ánh hàng mua đang đi đường trên tài khoản 151

Nguyên tắc kế toán ghi nhận giá gốc hàng mua đang đi đường

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, tài khoản 151 “Hàng mua đang đi đường” dùng để phản ánh trị giá của vật tư, hàng hóa mua ngoài đã thuộc sở hữu của doanh nghiệp nhưng cuối kỳ vẫn còn đang trên đường vận chuyển, ở kho người bán hoặc đang làm thủ tục nhập kho. Giá trị ghi nhận là giá gốc, bao gồm giá mua, chi phí vận chuyển, bốc dỡ, bảo quản… chưa tính thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.

Hạch toán khi nhận hóa đơn mua hàng nhưng hàng chưa về nhập kho

Khi doanh nghiệp nhận được hóa đơn mua hàng và các chứng từ liên quan (như phiếu xuất kho của bên bán) nhưng vật tư, hàng hóa chưa thực sự về đến kho, kế toán ghi nhận:
+ Nợ TK 151 – Hàng mua đang đi đường (Giá mua chưa thuế)
+ Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (Nếu có)
+ Có TK 111, 112, 331,… (Tổng giá thanh toán)

Ghi nhận khi hàng về nhập kho hoặc giao thẳng cho khách hàng

Khi vật tư, hàng hóa thực tế về đến kho, đã kiểm nhận và làm thủ tục nhập kho, kế toán tiến hành kết chuyển từ tài khoản 151 sang các tài khoản tồn kho tương ứng (như 152, 153, 156):
+ Nợ TK 152 – Nguyên liệu, vật liệu (Nếu là nguyên liệu)
+ Nợ TK 153 – Công cụ, dụng cụ (Nếu là công cụ, dụng cụ)
+ Nợ TK 156 – Hàng hóa (Nếu là hàng hóa)
+ Có TK 151 – Hàng mua đang đi đường
Trong trường hợp hàng hóa được giao thẳng cho khách hàng mà không qua nhập kho doanh nghiệp, kế toán sẽ kết chuyển trực tiếp vào giá vốn hàng bán.

Theo dõi chi tiết hàng mua đang đi đường theo hợp đồng và lô hàng

Để quản lý hiệu quả, doanh nghiệp cần mở sổ chi tiết tài khoản 151 để theo dõi từng hợp đồng, từng lô hàng cụ thể. Việc này giúp đối chiếu chính xác giữa chứng từ và thực tế nhập kho, tránh thất thoát hoặc sai sót trong quá trình kiểm kê cuối kỳ.

Tác động của hàng mua đang đi đường đến báo cáo tài chính và quản lý vốn

Ảnh hưởng đến tài sản lưu động và dòng tiền doanh nghiệp

Việc ghi nhận hàng mua đang đi đường làm tăng tổng tài sản ngắn hạn trên Bảng cân đối kế toán. Điều này quan trọng vì nó phản ánh chính xác nguồn lực kinh tế mà doanh nghiệp đang sở hữu. Tuy nhiên, nếu lượng hàng đi đường lớn và kéo dài, nó có thể ảnh hưởng đến khả năng luân chuyển vốn, bởi vì số tiền đã bỏ ra nhưng tài sản chưa thể đưa vào sử dụng hoặc bán ngay lập tức.

Vai trò trong quản lý vốn lưu động và cân đối tài chính

Quản lý tốt hàng mua đang đi đường giúp doanh nghiệp kiểm soát vốn lưu động hiệu quả. Kế toán cần thường xuyên đối chiếu giữa tài khoản 151 với các chứng từ vận chuyển, nhập kho để đảm bảo tính kịp thời và chính xác. Điều này góp phần vào việc cân đối các chỉ tiêu tài chính, đặc biệt là các chỉ số về thanh khoản và hiệu quả sử dụng tài sản.

Quản lý hiệu quả hàng mua đang đi đường và đối chiếu trong báo cáo tài chính

Ví dụ, một doanh nghiệp SME nhập khẩu linh kiện điện tử. Cuối quý, họ đã thanh toán và nhận hóa đơn cho lô hàng trị giá 500 triệu đồng, nhưng tàu chở hàng vẫn đang trên biển. Kế toán cần ghi nhận lô hàng này vào TK 151. Việc này giúp phản ánh đúng giá trị tài sản ngắn hạn đang luân chuyển, đồng thời nhắc nhở bộ phận mua hàng theo dõi chặt chẽ tiến độ giao nhận, tránh tồn đọng vốn và đảm bảo thông tin chính xác trên báo cáo tài chính.

FAQ – Các câu hỏi thường gặp về hàng mua đang đi đường là tài sản ngắn hạn hay dài hạn

+ Hàng mua đang đi đường được phân loại là tài sản ngắn hạn hay dài hạn?
Trả lời: Hàng mua đang đi đường là tài sản ngắn hạn, nằm trong nhóm hàng tồn kho.

+ Tài khoản nào dùng để ghi nhận hàng mua đang đi đường?
Trả lời: Tài khoản 151 – Hàng mua đang đi đường, theo quy định của Thông tư 200/2014/TT-BTC hoặc Thông tư 133/2016/TT-BTC.

+ Khi nào ghi nhận hàng từ tài khoản 151 sang các tài khoản tồn kho khác?
Trả lời: Khi vật tư, hàng hóa thực tế đã về đến kho của doanh nghiệp và hoàn tất thủ tục nhập kho.

+ Làm thế nào theo dõi và quản lý hiệu quả hàng mua đang đi đường?
Trả lời: Doanh nghiệp nên mở sổ chi tiết theo dõi từng hợp đồng, lô hàng, thường xuyên đối chiếu với các chứng từ gốc và kiểm tra tình trạng vận chuyển.

Việc hiểu rõ và ghi nhận chính xác hàng mua đang đi đường không chỉ đảm bảo tuân thủ chuẩn mực kế toán Việt Nam mà còn cung cấp cái nhìn chân thực về tình hình tài chính doanh nghiệp. Kế toán viên cần áp dụng linh hoạt các nguyên tắc và thông tư hiện hành như Thông tư 200/2014/TT-BTC để đảm bảo số liệu trên báo cáo tài chính là đáng tin cậy. Hãy luôn duy trì sự cẩn trọng và chuyên nghiệp trong mọi nghiệp vụ kế toán để tối ưu hóa quản lý tài sản và nguồn vốn.

Bài viết cùng chủ đề