Nợ thuế có bị đóng mã số thuế không? Giải pháp để tránh rủi ro
Nợ thuế có bị đóng mã số thuế không? Đây là vấn đề khiến nhiều doanh nghiệp lo lắng khi chưa hoàn thành nghĩa vụ với Nhà nước. Việc bị đóng mã số thuế không chỉ ảnh hưởng đến uy tín mà còn làm gián đoạn hoạt động kinh doanh và gây ra nhiều rủi ro pháp lý. Bài viết sẽ phân tích nguyên nhân, quy định pháp luật và đưa ra giải pháp để doanh nghiệp khắc phục, tránh tình trạng bị đóng mã số thuế.
1. Tổng quát về mã số thuế
1.1 Mã số thuế là gì?
Theo khoản 5 Điều 3 Luật Quản lý thuế 2019, mã số thuế là một dãy số gồm 10 chữ số hoặc 13 chữ số kèm ký tự khác do cơ quan thuế cấp cho người nộp thuế để phục vụ công tác quản lý thuế.
Cụ thể:
+ Mã số thuế 10 chữ số: cấp cho doanh nghiệp, tổ chức có tư cách pháp nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh và cá nhân khác.
+ Mã số thuế 13 chữ số kèm ký tự khác: áp dụng cho đơn vị phụ thuộc hoặc các đối tượng khác có nghĩa vụ thuế liên quan.
👉 Như vậy, mã số thuế được coi là “chứng minh thư” tài chính của doanh nghiệp và cá nhân trong quan hệ với cơ quan quản lý nhà nước, đối tác và khách hàng.
1.2 Cấu trúc của mã số thuế bao gồm gì?
Theo khoản 1 Điều 5 Thông tư 105/2020/TT-BTC, cấu trúc mã số thuế được quy định như sau:
N1N2 N3N4N5N6N7N8N9 N10 – N11N12N13
Trong đó:
+ Hai chữ số đầu (N1N2) là số phân khoảng của mã số thuế.
+ Bảy chữ số tiếp theo (N3N4N5N6N7N8N9) là dãy số được quy định theo cấu trúc xác định, chạy từ 0000001 đến 9999999.
+ Chữ số N10 là chữ số kiểm tra.
+ Ba chữ số cuối (N11N12N13) là số thứ tự từ 001 đến 999.
+ Dấu gạch ngang (-) dùng để phân tách nhóm 10 chữ số đầu với nhóm 3 chữ số cuối.
2. Các nguyên nhân dẫn đến nợ thuế
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, tình trạng nợ thuế vẫn phát sinh do nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan:
(1) Khó khăn tài chính, kinh doanh thua lỗ
Doanh nghiệp (DN), hộ kinh doanh thua lỗ, phá sản, vay nợ lớn dẫn đến mất khả năng thanh toán, không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp ngân sách.
(2) Cố tình chây ỳ, chiếm dụng thuế
Một số DN, cá nhân cố tình chậm nộp, lợi dụng dòng tiền để chiếm dụng thuế của Nhà nước, gây ra nợ thuế kéo dài.
(3) Hạn chế trong cưỡng chế thuế
Việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế chưa thực sự hiệu quả, do thiếu nhân lực, sự phối hợp chưa kịp thời giữa cơ quan thuế – ngân hàng – cơ quan chức năng.
(4) DN ngừng hoạt động, mất tích
Có trường hợp cá nhân, hộ kinh doanh bỏ địa chỉ đăng ký, mất tích hoặc DN phá sản nhưng không làm thủ tục theo luật định, khiến cơ quan thuế chưa đủ cơ sở xử lý, dẫn đến nợ đọng thuế kéo dài.
(5) Công tác quản lý còn hạn chế
Ở một số địa phương, việc theo dõi, phân loại và xử lý nợ thuế chưa kịp thời, dẫn đến khó thu hồi.
3. Nợ thuế có bị đóng mã số thuế không?
Nhiều doanh nghiệp băn khoăn nợ thuế có bị đóng mã số thuế không. Theo Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định 126/2020/NĐ-CP, trường hợp người nộp thuế chậm nộp, nợ thuế kéo dài và không chấp hành nghĩa vụ thuế thì cơ quan thuế có quyền áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ thuế. Một trong các biện pháp cưỡng chế phổ biến là ngừng sử dụng hóa đơn và đóng mã số thuế.
Khác với trước đây (theo Thông tư 215/2013/TT-BTC quy định rõ mốc 90 ngày), hiện nay pháp luật không ấn định thời hạn cụ thể bao lâu thì bị đóng mã số thuế. Thay vào đó, việc xem xét áp dụng biện pháp này phụ thuộc vào:
+ Thời gian doanh nghiệp để phát sinh nợ thuế,
+ Số tiền nợ thuế,
+ Mức độ chây ỳ trong việc thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước.
Việc đóng mã số thuế do nợ thuế sẽ khiến doanh nghiệp gặp nhiều rủi ro: ngừng hoạt động sản xuất – kinh doanh, bị phong tỏa tài khoản, không được xuất hóa đơn, thậm chí bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh nếu không khắc phục kịp thời.
Từ ngày 01/01/2025, Luật số 56/2024/QH15 có hiệu lực, bổ sung nhiều điểm mới về quản lý thuế. Tuy nhiên, các quy định về đóng mã số thuế khi nợ thuế vẫn tiếp tục áp dụng theo Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
👉 Tóm lại: Doanh nghiệp nợ thuế hoàn toàn có thể bị đóng mã số thuế nếu cố tình chậm nộp, chây ỳ hoặc không khắc phục nghĩa vụ thuế. Để tránh rủi ro, kế toán cần theo dõi sát sao thời hạn kê khai – nộp thuế và có kế hoạch xử lý kịp thời khi phát sinh khoản nợ.
4. Doanh nghiệp cần làm gì để tránh bị đóng mã số thuế?
Để không rơi vào tình trạng bị đóng mã số thuế do nợ thuế, doanh nghiệp cần chủ động thực hiện các biện pháp sau:
(1) Tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ kê khai và nộp thuế
Doanh nghiệp phải nộp tờ khai thuế và báo cáo tài chính đúng hạn, nộp đủ số tiền thuế theo quy định. Việc chậm trễ hoặc kê khai thiếu chính xác có thể dẫn đến phát sinh nợ thuế, là nguyên nhân trực tiếp khiến mã số thuế bị tạm ngừng hoạt động.
(2) Theo dõi sát sao tình hình nợ thuế
Kế toán cần thường xuyên đối chiếu với cơ quan thuế, tra cứu tình trạng nợ trên hệ thống quản lý thuế điện tử (ETAX). Việc chủ động kiểm tra giúp doanh nghiệp phát hiện và xử lý kịp thời khi có sai sót hoặc khoản nợ phát sinh.
(3) Lập kế hoạch tài chính hợp lý
Doanh nghiệp nên phân bổ nguồn vốn, dự trù dòng tiền để đảm bảo nghĩa vụ thuế được thực hiện đúng hạn. Đây là giải pháp lâu dài giúp doanh nghiệp duy trì tình trạng mã số thuế hoạt động bình thường.
(4) Kịp thời xử lý các khoản nợ và vi phạm
Nếu đã phát sinh nợ thuế, doanh nghiệp cần nhanh chóng nộp bổ sung hoặc đề nghị cơ quan thuế gia hạn (nếu thuộc trường hợp được phép). Việc chậm xử lý có thể dẫn đến cưỡng chế thuế, đóng mã số thuế và ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp.
(5) Ứng dụng phần mềm kế toán – thuế
Việc sử dụng các công cụ hiện đại giúp kế toán theo dõi nghĩa vụ thuế chính xác, giảm thiểu rủi ro nhầm lẫn, đảm bảo doanh nghiệp luôn tuân thủ quy định pháp luật về quản lý thuế.
5. Kết luận
Việc nợ thuế và bị đóng mã số thuế không chỉ gây đình trệ hoạt động sản xuất – kinh doanh mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, tài chính và pháp lý của doanh nghiệp. Trong bối cảnh pháp luật về quản lý thuế ngày càng chặt chẽ, mỗi doanh nghiệp cần chủ động tuân thủ nghĩa vụ kê khai, nộp thuế đúng hạn để tránh rủi ro bị cưỡng chế thuế và tạm ngừng mã số thuế.
👉 Nếu doanh nghiệp của bạn đang gặp khó khăn trong việc kê khai, quyết toán và xử lý nợ thuế, hãy liên hệ ngay Dịch vụ kế toán Anta để được hỗ trợ toàn diện, nhanh chóng và chính xác.
