Tài khoản 153 là tài khoản gì? Giải thích chi tiết cho kế toán

Tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ theo Thông tư 200/2014/TT-BTC có vai trò phản ánh giá trị hiện có và sự biến động của các tư liệu lao động không đủ tiêu chuẩn ghi nhận là tài sản cố định. Đây là nhóm tài sản có giá trị nhỏ, thời gian sử dụng ngắn nhưng xuất hiện thường xuyên trong hoạt động của hầu hết các doanh nghiệp.

Việc hạch toán đúng Tài khoản 153 không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát công cụ, dụng cụ hiệu quả mà còn đảm bảo tính minh bạch, chính xác cho báo cáo tài chính, đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) – nơi chi phí quản lý thường chiếm tỷ trọng đáng kể.

1. Tổng quan về tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ

Khái niệm tài khoản 153

Tài khoản 153 dùng để phản ánh trị giá hiện có và tình hình biến động tăng, giảm của các loại công cụ, dụng cụ, bao bì luân chuyển, đồ dùng cho thuê và các vật tư tương tự khác không đủ tiêu chuẩn là tài sản cố định trong các doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là những tài sản có giá trị nhỏ hoặc thời gian sử dụng ngắn sẽ được theo dõi tại đây.

Phân loại

Tài khoản 153 được chi tiết thành các tài khoản cấp 2 để quản lý sát sao từng loại hình công cụ, dụng cụ:

+ Tài khoản 1531 – Công cụ, dụng cụ: Phản ánh giá trị các công cụ, dụng cụ thông thường phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

+ Tài khoản 1532 – Bao bì luân chuyển: Dùng cho các loại bao bì có thể sử dụng nhiều lần, phục vụ đóng gói sản phẩm.

+ Tài khoản 1533 – Đồ dùng cho thuê: Theo dõi các vật phẩm, đồ dùng mà doanh nghiệp cho thuê ra bên ngoài.

Vai trò

Việc hạch toán và quản lý chi tiết công cụ, dụng cụ qua tài khoản 153 giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ tài sản lưu động, đảm bảo chúng được sử dụng hiệu quả và đúng mục đích. Điều này góp phần tối ưu hóa chi phí sản xuất, kinh doanh và hạn chế thất thoát, lãng phí tài sản trong quá trình hoạt động.

2. Hạch toán tài khoản 153 theo Thông tư 200

Ghi nhận nhập kho

Khi công cụ, dụng cụ được nhập kho, kế toán phải ghi nhận giá trị thực tế nhập kho, bao gồm giá mua hoặc giá thành tự chế và các chi phí liên quan như vận chuyển, bốc dỡ, thuế (nếu có).

+ Mua ngoài: Nợ TK 153 / Có TK 111, 112, 331 (bao gồm thuế GTGT đầu vào nếu doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp khấu trừ).

+ Tự chế: Nợ TK 153 / Có TK 154 (thành phẩm tự chế).

Xuất kho sử dụng

Khi công cụ, dụng cụ được xuất kho để sử dụng, cho thuê, hoặc góp vốn, giá trị của chúng sẽ được ghi giảm.

+ Xuất dùng một lần: Nợ TK 621, 627, 641, 642 / Có TK 153.

+ Xuất dùng phân bổ nhiều lần: Ghi nhận Nợ TK 242 (Chi phí trả trước) / Có TK 153, sau đó phân bổ dần vào chi phí.

Phương pháp tính giá

Các doanh nghiệp có thể lựa chọn một trong các phương pháp sau để tính giá trị công cụ, dụng cụ tồn kho và xuất kho:

+ Nhập trước – Xuất trước (FIFO): Ưu tiên xuất những mặt hàng nhập trước.

+ Thực tế đích danh: Áp dụng khi công cụ, dụng cụ có giá trị lớn và có thể nhận diện được từng chiếc.

+ Bình quân gia quyền: Tính giá xuất kho theo giá trị bình quân của toàn bộ hàng tồn kho.

Ví dụ thực tế

Một công ty mua 10 bộ dụng cụ sửa chữa trị giá 5.000.000 VNĐ (chưa VAT 10%) và thanh toán bằng chuyển khoản. Kế toán sẽ hạch toán:

+ Nợ TK 153: 5.000.000 VNĐ

+ Nợ TK 1331: 500.000 VNĐ

+ Có TK 112: 5.500.000 VNĐ

Khi xuất 2 bộ dụng cụ sửa chữa dùng cho phòng sản xuất, trị giá 1.000.000 VNĐ, công ty phân bổ 1 lần:

+ Nợ TK 627: 1.000.000 VNĐ

+ Có TK 153: 1.000.000 VNĐ

3. Ảnh hưởng của tài khoản 153 tới báo cáo tài chính và quản lý doanh nghiệp

Phản ánh trong báo cáo

Giá trị công cụ, dụng cụ tồn kho cuối kỳ được thể hiện trên Bảng cân đối kế toán, thuộc nhóm tài sản ngắn hạn (mã số 153 – Công cụ, dụng cụ). Việc này giúp các bên liên quan đánh giá được quy mô và giá trị tài sản lưu động của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến các chỉ số thanh khoản.

Quản lý hiệu quả

Hạch toán chính xác tài khoản 153 là yếu tố quan trọng trong quản lý nội bộ. Nó giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ nguồn vốn lưu động, tối ưu hóa việc sử dụng công cụ, dụng cụ, từ đó giảm thiểu chi phí phát sinh và nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Sai sót phổ biến

Các sai sót thường gặp bao gồm việc ghi nhận sai giá trị khởi đầu của công cụ, dụng cụ, không phân bổ chi phí đúng thời gian sử dụng, hoặc thiếu sót trong công tác kiểm kê định kỳ, dẫn đến chênh lệch giữa sổ sách và thực tế.

Cách khắc phục

Để khắc phục, doanh nghiệp cần áp dụng đúng các quy định của Thông tư 200, xây dựng quy trình kiểm kê và đánh giá định kỳ tài sản. Việc lập kế hoạch phân bổ chi phí hợp lý ngay từ đầu cũng giúp tránh sai sót và đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính.

4. FAQ – Giải đáp thắc mắc về tài khoản 153

Tài khoản 153 dùng để phản ánh gì?

Tài khoản 153 phản ánh trị giá hiện có và sự biến động tăng, giảm của các loại công cụ, dụng cụ trong doanh nghiệp, bao gồm cả bao bì luân chuyển và đồ dùng cho thuê.

Tài khoản 153 có những tài khoản cấp 2 nào?

Gồm có 1531 (công cụ, dụng cụ), 1532 (bao bì luân chuyển) và 1533 (đồ dùng cho thuê).

Khi nào ghi nhận công cụ, dụng cụ vào tài khoản 153?

Khi tài sản đó không đủ tiêu chuẩn để ghi nhận là tài sản cố định theo quy định hiện hành của Bộ Tài chính.

Phương pháp tính giá trị công cụ, dụng cụ tồn kho là gì?

Doanh nghiệp có thể lựa chọn phương pháp Nhập trước – Xuất trước (FIFO), Thực tế đích danh hoặc Bình quân gia quyền theo chính sách kế toán đã đăng ký.

Tóm lại, Tài khoản 153 – Công cụ, dụng cụ là một phần không thể thiếu trong hệ thống tài khoản kế toán theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc nắm vững khái niệm, nguyên tắc và phương pháp hạch toán tài khoản này không chỉ giúp kế toán viên ghi nhận nghiệp vụ chính xác, mà còn hỗ trợ ban lãnh đạo quản lý tài sản hiệu quả và đưa ra quyết định kinh doanh đúng đắn.

Hiểu rõ và áp dụng đúng Tài khoản 153 góp phần nâng cao tính minh bạch và độ tin cậy của báo cáo tài chính, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Kế toán viên cần thường xuyên cập nhật, tuân thủ các quy định kế toán để đảm bảo hoạt động kế toán luôn chuyên nghiệp, chuẩn xác và hợp pháp.

Bài viết cùng chủ đề