Xuất hóa đơn chiết khấu theo thông tư 78 ghi âm hay dương

Trong hoạt động kinh doanh, chiết khấu thương mại là một hình thức ưu đãi phổ biến dành cho khách hàng mua số lượng lớn hoặc đạt doanh số nhất định. Tuy nhiên, việc xuất hóa đơn cho khoản chiết khấu thương mại này phải tuân theo quy định pháp luật hiện hành. Đặc biệt, nhiều kế toán thắc mắc: Xuất hóa đơn chiết khấu thương mại theo Thông tư 78 thì ghi âm hay ghi dương? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn làm rõ vấn đề này và cung cấp thêm những thông tin quan trọng liên quan đến hóa đơn điện tử, mẫu số hóa đơn, ký hiệu do Cục Thuế phát hành.

1. Xuất hóa đơn chiết khấu thương mại theo Thông tư 78: Ghi âm hay ghi dương?

Để trả lời câu hỏi này, cần dựa trên hệ thống văn bản pháp luật hiện hành, bao gồm: Nghị định 123/2020/NĐ-CP, Thông tư 78/2021/TT-BTC và Thông tư 219/2013/TT-BTC.

✅ Nguyên tắc lập hóa đơn

Tại khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định:

“Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua (bao gồm cả các trường hợp hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu; hàng hóa, dịch vụ dùng để cho, biếu, tặng, trao đổi, trả thay lương cho người lao động và tiêu dùng nội bộ, trừ hàng hóa luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất)…”

Điều này khẳng định: mọi khoản chiết khấu thương mại cũng cần được thể hiện trên hóa đơn, vì có ảnh hưởng đến giá trị giao dịch và giá tính thuế.

✅ Hóa đơn chiết khấu thương mại có được ghi âm?

Căn cứ điểm đ khoản 6 Điều 10 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, quy định rõ:

“Trường hợp cơ sở kinh doanh áp dụng hình thức chiết khấu thương mại dành cho khách hàng hoặc khuyến mại theo quy định của pháp luật thì phải thể hiện rõ khoản chiết khấu thương mại, khuyến mại trên hóa đơn.”

Như vậy, khi phát sinh chiết khấu thương mại, doanh nghiệp phải thể hiện rõ khoản chiết khấu trên hóa đơn, nhưng không được ghi âm (âm giá trị, âm thuế), trừ trường hợp là hóa đơn điều chỉnh.

✅ Khi nào được ghi dấu âm?

Theo điểm e khoản 1 Điều 7 Thông tư 78/2021/TT-BTC, chỉ những hóa đơn điều chỉnh do sai sót về giá trị mới được ghi dấu âm hoặc dương, tùy vào việc điều chỉnh giảm hay tăng:

“Riêng đối với nội dung về giá trị trên hóa đơn có sai sót thì: điều chỉnh tăng (ghi dấu dương), điều chỉnh giảm (ghi dấu âm) đúng với thực tế điều chỉnh.”

Do đó:

+ Nếu xuất hóa đơn chiết khấu thương mại bình thường → không được ghi âm.

+ Nếu điều chỉnh lại các hóa đơn đã lập trước đó do sai sót → được phép ghi dấu âm theo đúng nguyên tắc điều chỉnh.

2. Cách xử lý hóa đơn khi chiết khấu thương mại phát sinh sau giao dịch

Tình huống phổ biến: doanh nghiệp ký kết chính sách chiết khấu theo doanh số hoặc khối lượng hàng hóa trong một khoảng thời gian (quý, năm…). Khoản chiết khấu được xác định sau khi kết thúc kỳ khuyến mại. Vậy khi đó hóa đơn được lập thế nào?

Theo khoản 22 Điều 7 Thông tư 219/2013/TT-BTC, quy định:

“Trường hợp việc chiết khấu thương mại căn cứ vào số lượng, doanh số hàng hóa, dịch vụ thì số tiền chiết khấu của hàng hóa đã bán được tính điều chỉnh trên hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ của lần mua cuối cùng hoặc kỳ tiếp sau.

Trường hợp số tiền chiết khấu được lập khi kết thúc chương trình (kỳ) chiết khấu thì được lập hóa đơn điều chỉnh kèm bảng kê các số hóa đơn cần điều chỉnh, số tiền, tiền thuế điều chỉnh…”

Như vậy, tùy thời điểm áp dụng chiết khấu, doanh nghiệp có 2 cách lập hóa đơn:

+ Cách 1: Ghi chiết khấu ngay trên hóa đơn bán hàng lần cuối/kỳ tiếp theo → ghi dương, thể hiện số tiền chiết khấu được trừ khỏi giá bán.

+ Cách 2: Cuối kỳ chiết khấu → lập hóa đơn điều chỉnh ghi dấu âm kèm bảng kê các hóa đơn liên quan → ghi âm theo quy định tại Thông tư 78.

Xuất hóa đơn chiết khấu theo thông tư 78 ghi âm hay dương

3. Ký hiệu mẫu số hóa đơn do Cục Thuế đặt in theo Thông tư 78

Bên cạnh việc lập hóa đơn đúng cách, việc nhận biết ký hiệu mẫu số hóa đơn do Cục Thuế đặt in cũng rất quan trọng, đặc biệt với các doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử có mã.

Theo khoản 2 Điều 4 Thông tư 78/2021/TT-BTC, mẫu số hóa đơn là tổ hợp 11 ký tự, phản ánh đầy đủ các yếu tố sau:

✅ Cấu trúc mẫu số hóa đơn:

[Loại hóa đơn][Số liên]/[Mẫu số]

Trong đó:

+ 06 ký tự đầu tiên: thể hiện tên loại hóa đơn, ví dụ:

     – 01GTKT : Hóa đơn giá trị gia tăng;

     – 02GTTT : Hóa đơn bán hàng;

     – 07KPTQ: Hóa đơn bán hàng trong khu phi thuế quan;

     – 03XKNB: Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ;

     – 04HGDL: Phiếu xuất kho hàng gửi bán đại lý.

+ 01 ký tự tiếp theo: số liên (1, 2 hoặc 3);

+ 01 ký tự dấu gạch chéo /;

+ 03 ký tự cuối cùng: số thứ tự mẫu hóa đơn, ví dụ 001 (tối đa đến 999 ).

Ví dụ: 01GTKT1/001 là mẫu hóa đơn giá trị gia tăng, liên số 1, mẫu số 001.

4. Hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế từ máy tính tiền: Gồm những thông tin gì?

Hiện nay, nhiều hộ kinh doanh, nhà hàng, siêu thị, cửa hàng tiện lợi áp dụng hình thức sử dụng máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế để khởi tạo hóa đơn điện tử có mã.

Theo Điều 8 Thông tư 78/2021/TT-BTC, những hóa đơn điện tử này cần bao gồm các nội dung tối thiểu sau:

+ Tên, địa chỉ, mã số thuế người bán;

+ Thông tin người mua (nếu có yêu cầu): mã số thuế hoặc mã định danh cá nhân;

+ Tên hàng hóa, dịch vụ, số lượng, đơn giá, giá thanh toán;

+ Trường hợp kê khai thuế khấu trừ: phải ghi rõ giá chưa thuế GTGT, thuế suất, tiền thuế và tổng tiền thanh toán có thuế;

+ Thời điểm lập hóa đơn;

+ Mã của cơ quan thuế xác thực hóa đơn.

Việc sử dụng máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế giúp đảm bảo tính minh bạch, chống thất thu thuế và thuận tiện cho cả bên bán lẫn bên mua.

5. Kết luận: Xuất hóa đơn chiết khấu thương mại – Cần ghi đúng để tránh sai phạm

Qua các phân tích ở trên, có thể kết luận:

+ Xuất hóa đơn chiết khấu thương mại không được ghi âm, trừ khi lập hóa đơn điều chỉnh sai sót đã phát sinh trước đó.

+ Khi chiết khấu được xác định sau kỳ mua bán, doanh nghiệp có thể:

     – Ghi dương trên hóa đơn cuối kỳ;

     – Hoặc lập hóa đơn điều chỉnh có thể ghi âm, kèm bảng kê.

Việc lập hóa đơn đúng cách không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro về pháp lý mà còn đảm bảo tuân thủ đúng nghĩa vụ thuế. Nếu còn thắc mắc về hóa đơn, chiết khấu hay các nghiệp vụ kế toán khác, bạn đừng ngần ngại để lại câu hỏi để được tư vấn kịp thời!

Tìm hiểu thêm các trường hợp không phải xuất hóa đơn: Cá nhân cung cấp dịch vụ có phải xuất hóa đơn không?

Bài viết cùng chủ đề